Theo tục lệ của Việt Nam, khi đặt tên cho các bé mới sinh, cần tránh phạm húy. Vậy tên phạm húy nghĩa là gì? Tên như thế nào thì bị coi là phạm húy?
Tên phạm húy là gì
Phạm húy (có nơi đọc là phạm úy) là cái tên bị trùng với những tên của vua chúa, thánh nhân, hoặc ông bà tổ tiên trong dòng họ.
Việc đặt tên bị phạm húy theo dân gian cho rằng là sự xúc phạm, không tôn trọng đối với những bậc bề trên. Cho nên đây là việc kiêng kỵ, cần tránh khi đặt tên cho con.
Tục lệ tránh tên húy không chỉ có ở Việt Nam, mà còn xuất hiện ở nhiều nước Á Đông khác. Như Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… Và vẫn tồn tại cho đến tận ngày nay.
Tên phạm húy có mấy loại
- Quốc húy: tránh trùng tên vua chúa, và thân quyến hoàng tộc.
- Thánh nhân húy: tránh trùng tên các thánh nhân, vĩ nhân đời trước.
- Gia húy: tránh trùng tên của ông bà tổ tiên, và những người bề trên trong dòng họ, đặc biệt những người đã khuất.
- Dân gian húy: tránh trùng tên các vật, các địa điểm thuộc dạng linh thiêng trong dân gian.
Tham khảo thêm bài viết Húy kỵ trên Wikipedia
Ở Việt Nam ngày nay thì chủ yếu chỉ tồn tại Gia húy, các hình thức còn lại ít được để ý và coi trọng. Với gia húy thì tất cả người bề trên trong gia đình đều cần phải kiêng phạm huý, dù là bên nội hay bên ngoại.
Nên kiêng tên phạm húy thế nào
Cũng tùy theo từng dòng họ, từng địa phương, mà gia húy cũng có sự biến đổi khác nhau. Có nơi thì chỉ kiêng phạm húy với người đã khuất. Có nơi thì chỉ kiêng phạm húy thuộc nội tộc. Nhưng cũng có nơi cẩn thận thì lại kiêng tất thảy mọi người thân họ hàng trong gia đình. Thậm chí cả bạn bè của bố mẹ cũng kiêng đặt trùng.
Theo quan điểm của chúng tôi, thì chỉ cần kiêng phạm húy trong họ hàng gần, cụ thể là ông bà nội ngoại hai bên, cô dì chú bác hai bên, cụ kỵ theo gia phả… Còn với họ hàng xa thì không cần kiêng. Ví dụ như bé không cần tránh các tên của cô chú họ (bố mẹ của cô chú đó là anh em ruột với ông bà nội ngoại của bé). Vì lẽ, nếu phải tránh quá nhiều, thì sẽ mất đi cơ hội đặt các tên đẹp theo phong thủy.
Làm sao nếu tên phạm húy lại là tên tốt theo phong thủy
Khi bị phạm huý mà vẫn muốn giữ tên tốt, thì có thể giữ nguyên chữ Hán của tên, và đọc trại đi phiên âm tiếng Việt. Hình thức này được áp dụng rất nhiều. Ví dụ như: Ngô Thì Nhậm (Ngô Thời Nhiệm), Phan Châu Trinh (Phan Chu Trinh)…
