Trong phong thủy Bát Trạch Minh Cảnh có nhắc đến khái niệm “Dương trạch tam yếu”. Vậy tại sao ở đây lại là “Dương trạch tứ yếu”? Chúng có nghĩa là gì, khác nhau ra sao?
Dương trạch tam yếu là gì?
Trạch là nhà, là đất. Dương là ở trên dương thế, dương gian. Dương trạch là chỉ nhà ở trên dương thế, tức trên mặt đất. Nghĩa là nhà dành cho người đang sống.
Khái niệm Dương trạch là để phân biệt, đối nghịch với Âm phần, cũng là một trong hai đối tượng nghiên cứu của phong thủy. Âm là ở dưới lòng đất. Âm phần là chỉ mồ mả của người đã khuất.
Yếu không phải là yếu kém, suy yếu, mà là trọng yếu. Nghĩa là các thứ quan trọng. Tam yếu là ba thứ quan trọng nhất.
Vậy Dương trạch tam yếu là để chỉ ba thứ quan trọng nhất trong phong thủy nhà ở. Đó là: Môn (cửa chính) – Chủ (phòng ngủ gia chủ) – Táo (bếp nấu).
Dương trạch tứ yếu là gì?
Tương tự như giải nghĩa ở trên, Dương trạch tứ yếu là bốn thứ quan trọng nhất trong phong thủy nhà ở dương trạch. Vậy cái thứ tư ở đây là gì?
Khái niệm này thực ra do Phong Thủy VIETAA tự đề xuất ra. Ngoài ba thành phần Môn – Chủ – Táo cơ bản, chúng tôi đề xuất thêm Thờ, tức là nơi đặt bàn thờ.
Tại sao lại đưa thêm Thờ vào?
Trước hết, Thờ, tức bàn thờ, phòng thờ, đối với người Việt Nam nói riêng và người Á Đông nói chung, là khái niệm rất thiêng liêng và quan trọng. Vì đó là nơi con cháu tỏ lòng thành kính với tổ tiên, ông bà. Cũng tức là thể hiện tinh thần hiếu đạo. Với người theo đạo, thì bàn thờ cũng là nơi thờ cúng vị Thánh mà họ tôn sùng. Có người thờ Phật, người thờ Chúa, hoặc thờ các danh nhân lịch sử… Thêm vào đó, về mặt tâm linh, người Á Đông tin rằng “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Nếu bàn thờ được tốt về mặt phong thủy thì sẽ vượng khí, từ đó có thể họ sẽ được “phù hộ độ trì” để có sức khỏe, tài lộc, may mắn…
Vậy tại sao sách Bát trạch minh cảnh lại đưa ra khái niệm Dương trạch tam yếu, không có Thờ?
Các ngôi nhà cổ ngày xưa thường được xây dựng theo kiến trúc đền chùa. Bàn thờ sẽ được đặt ở chính giữa nhà, nơi trang trọng nhất, mặt bàn thờ hướng thẳng ra cửa chính. Dạng nhà này thường được gọi là nhà “ba gian” hay “ba gian hai chái”. Lúc này, hướng bàn thờ sẽ trùng thẳng với hướng cửa, và cũng trùng với hướng nhà. Khi đó, nếu hướng cửa tốt, đồng nghĩa với hướng nhà cũng tốt, và hướng bàn thờ cũng tốt. Do đó, các thầy phong thủy xưa chỉ cần xem Dương trạch tam yếu là đủ, không cần yếu tố thứ tư (Thờ) nữa.
Với nhà ở hiện đại ngày nay, bàn thờ có thể đặt ở bất kỳ đâu trong nhà, thậm chí với nhà cao tầng, nó có thể được đặt trên các tầng cao. Như vậy, việc đưa thêm bàn thờ vào để từ Dương trạch tam yếu trở thành Dương trạch tứ yếu là điều cần thiết và phù hợp.
Các thành phần trong Dương trạch tứ yếu
Dương trạch tứ yếu, như đã nói ở trên, bao gồm 4 thành phần: Môn – Chủ – Táo – Thờ
Môn
Tức là cửa chính. Nhà có nhiều cửa thì cũng chỉ tính cửa chính khi xét đến Tứ yếu mà thôi. Vì cửa đi chính là nơi dẫn Khí vào nhà. Tất nhiên cửa nào thì cũng dẫn khí, nhưng cửa chính là nơi đi lại nhiều nhất, to đẹp nhất, chính diện nhất, nên khí nó dẫn vào cũng là nhiều nhất.
Mà khí thì là yếu tố quan trọng hàng đầu trong phong thủy. Khí tốt (sinh khí) hay khí xấu (tà khí) sẽ quyết định mọi họa phúc cát hung trong nhà. Do đó vai trò của Môn rất quan trọng, đứng đầu trong Dương trạch tứ yếu.
Chủ
Là phòng ở, hay phòng ngủ của gia chủ. Con người luôn dành 1/3 cuộc đời cho việc ngủ, nên phòng ngủ đóng vai trò rất quan trọng. Nó là nơi nghỉ ngơi, thư giãn, phục hồi sức khỏe sau một ngày dài làm việc.
Trong phòng ngủ thì giường ngủ lại là nơi quan trọng nhất. Nên khái niệm Chủ có thể chỉ trực tiếp đến chiếc giường ngủ. Bao gồm tọa vị và hướng của giường.
Táo
Táo là bếp nấu. Tức là nơi nấu ăn, nuôi dưỡng cả gia đình. Có câu “Bệnh tật từ miệng”, tức là những gì chúng ta ăn vào sẽ quyết định sức khỏe của chính chúng ta. Nên bếp ăn là rất quan trọng.
Nói về mặt hình tượng, Táo cũng là nơi duy trì ngọn lửa gia đạo, ngọn lửa hạnh phúc của một gia đình. Các thành viên trong gia đình có đoàn kết, có tương trợ giúp đỡ nhau hay không, cũng là nhờ “ngọn lửa” này.
Người xưa cũng có câu: “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”. Người đàn ông thường là mạnh khỏe, nên việc kiếm tiền, làm nhà làm cửa là của người đàn ông. Còn người phụ nữ xưa thường ở nhà nội trợ, bếp núc. Nên chữ “tổ ấm” ở đây cũng gắn liền với “ngọn lửa ấm cúng” của bếp nấu. Người phụ nữ là người “giữ lửa” cho gia đình, duy trì “tổ ấm” hạnh phúc.
Thờ
Như đã phân tích ở trên, Thờ là nơi thể hiện lòng thành kính, sự hiếu nghĩa của con cháu với ông bà tổ tiên. Đồng thời cũng là nơi thể hiện tín ngưỡng, sự kính trọng với các bậc Thần linh. Việc không gian thờ cúng được trang trọng, hợp phong thủy vừa mang lại cho những người trong gia đình sự yên tâm, cũng là sự tin tưởng vào việc họ sẽ được phù hộ.
Kết luận
Có thể thấy, tầm quan trọng của Dương trạch tứ yếu là không phải bàn cãi. Trong nhà ở dương trạch, dù còn nhiều yếu tố khác cần nghiên cứu, nhưng cần lưu tâm hàng đầu vẫn là 4 yếu tố đó. Nếu Dương trạch tứ yếu được cát vượng, thì cơ bản là phong thủy nhà đã là ổn rồi. Các yếu tố còn lại mà cũng tốt thì sẽ là toàn vẹn.
