Các phái trong phong thủy được chia làm hai nhóm lớn: Hình thế và Lý khí. Hình thế là phái nghiên cứu các biểu hiện bên ngoài, thế núi thế sông. Lý Khí là nghiên cứu các biểu hiện nội tại bên trong.
Nhóm các phái về hình thế
Hình thế là những gì biểu hiện ra bên ngoài. Những nhà phong thủy theo phái hình thế thường sử dụng la bàn địa lý, đứng ở các vùng đất cao nhìn toàn cảnh ra xung quanh, quan sát thế núi thế sông, và chọn huyệt đất. Thế đất đẹp phải có long chầu hổ phục, tả sơn đề hữu sơn đề. Trước mặt phải có minh đường rộng rãi sáng sủa. Sau lưng phải có thiếu tổ, thái tổ sơn ôm bọc “sơn hoàn thủy bão tất hữu khí”…
Một số phái phong thủy thuộc nhóm này:
- Phái Loan Đầu: nghiên cứu hình thế tự nhiên sông núi, long mạch
- Phái Hình Tượng: từ sông núi chuyển hóa thành hình tượng để luận đoán
- Phái Hình Pháp: nghiên cứu cát hung dựa trên 32 thế sát cơ bản
Nhóm các phái về Lý Khí
Lý khí là các biểu hiện nội tại bên trong chủ thể. Như phân tích bát cung trong nhà ở, tìm ra các cung tốt cung xấu. Như phi tinh cửu tinh trong Huyền Không, tìm các sao sinh vượng thoái tử, từ đó biết được hướng nào tốt hướng nào xấu.
Một số phái phong thủy thuộc nhóm này:
- Bát Trạch: dựa trên phân vị bát cung và phép đại du niên
- Mệnh Lý: dựa vào mệnh cung và phi tinh sơn hướng, luận âm dương ngũ hành hỷ kỵ
- Tam Hợp: dựa vào sơn, thuỷ, long để xem ngũ hành toạ trạch xung hợp
- Phiên Quái: dựa vào cửu tinh bát quái, phối hợp với sơn thuỷ quanh huyệt
- Tinh Túc: dựa vào nhị thập bát tú
- Huyền Không: dựa vào hà đồ lạc thư tính chu trình của cửu tinh trên đồ bàn các vận
Trong số các phái Lý Khí, thì ở Việt Nam chúng ta thường nghiên cứu nhiều nhất là hai phái: Bát Trạch và Huyền Không.
Vậy nên theo Hình Thế hay Lý Khí
Đây là quan điểm riêng của mỗi người nghiên cứu và ứng dụng phong thủy. Bản thân chúng tôi không thiên về bất kỳ phái nào. Mà coi trọng cả hai.
Nghĩa là, khi thực hiện phong thủy, cần kết hợp cả hai phái hình thế và lý khí, vận dụng chúng một cách nhuần nhuyễn và phù hợp, để tìm ra thế nhà, thế đất tốt nhất.