Theo ông bà ta xưa làm nhà là một trong những việc quan trọng nhất của một đời người. Để những người sống trong ngôi nhà mới xây cất được khỏe mạnh, gặp mọi sự may mắn tốt lành thì khi tiến hành làm nhà nhất thiết phải tuân thủ một số nghi thức quy định về mặt phong thuỷ, chọn ngày tốt (Hoàng đạo, Sinh khí, Lộc mã, Giải thần. …) tránh ngày xấu (ngày Hắc đạo, Sát chủ, Thổ cấm, Trùng tang, Trùng phục…..) và phải chọn giờ Hoàng Đạo để làm lễ động thổ (lễ cúng Thần Đất) và xin được làm nhà trên mảnh đất đó.
Những người có tuổi phạm vào năm Kim Lâu và Hoang ốc thì không nên làm nhà. Do điều kiện cấp bách những người này khi làm nhà phải mượn người có tuổi không phạm vào hai điều trên để động thổ, khởi công dựng nhà.
Sắm lễ
Nếu cúng động thổ để khởi công xây dựng nhà
- 01 con gà trống, chân vàng, mình vàng
- 01 bộ tam sinh bao gồm: thịt lợn luộc, tôm luộc và trứng vịt luộc
- 01 đĩa xôi hoặc bánh chưng
- 01 dĩa trái cây gồm 05 loại trái.
- 01 chén gạo
- 01 chén muối
- 03 ly nước trà
- 01 bát nước
- 01 ly rượu trắng
- 01 Bao thuốc lá (có hoặc không)
- 01 bộ quần áo Quan Thần Linh, mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
- 01 đinh vàng hoa
- 05 lễ vàng tiền
- 02 cây đèn cầy
- 05 cái oản đỏ
- Năm lá trầu, năm quả cau
- Hoa cúng động thổ sẽ bao gồm 9 bông hoa hồng đỏ
Nếu cúng động thổ để sửa chữa cải tạo tu bổ (mở móng, xây tường, cất nóc…)
- Mâm ngũ quả
- Đèn cầy
- Gạo
- Muối
- Trà
- Rượu
- Nước lọc
- Hoa tươi
- Bánh kẹo
- Trầu cau
- Chè
- Xôi
- Nhang rồng phụng
- Lư nhang
- Giấy cúng
- Năm lễ vàng tiền
- Năm cái oản đỏ
- Cháo trắng
- 01 bộ tam sinh (thịt luộc, tôm luộc, trứng vịt luộc)
- 01 con Gà
- Heo sữa quay (3,5kg – 4kg)
- Bánh bao
- Chén, đũa, muỗng
- Bình hoa
- Một bộ quần áo Quan Thần Linh, mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
Thực hiện nghi lễ cúng động thổ
Đối với gia chủ (hoặc quản lý công ty) trong trường hợp không mượn tuổi:
- Sắp xếp những lễ vật trên một chiếc bàn nhỏ và lựa chọn một nơi tốt nhất và đẹp nhất ở giữa công trường.
- Thắp 02 ngọn đèn và thắp 07 nén nhang đối với nam và 09 nén nhanh đối với nữ.
- Cắm 3 cây hương trên mâm cúng, 3 cây dưới đất, 1 cây (hoặc 3 cây đối với phụ nữ).
- Gia chủ chỉnh tề trang phục, thắm nhanh vái lạy bốn phương, tám hướng, sau đó hướng về mâm lễ và làm văn khấn.
- Đọc Lời Nguyện Bắt Đầu Xây Nhà để xin xây nhà trên mảnh đất đó.
- Cắm hoa thờ cúng tại chỗ, không mang về nhà.
- Nếu nhà đang xây có nhiều tầng, mỗi khi đổ mái phải lên lầu sắm lễ cúng.
Sau khi cúng xong, hương khói gần như tắt và gia chủ quay sang hóa tiền vàng, đồ mã. Tiếp theo, rắc muối gạo rồi tự tay cuốc đất hoặc đặt viên gạch đầu tiên vào công trình để trình diện với Thổ Địa, xin được động thổ. Ngay sau đó, nhóm thợ đào móng có thể bắt đầu thi công.
Đặc biệt, 3 ly muối – gạo – nước nên cất đi để sau này, khi nhập trạch, bạn sẽ đặt ở bếp nơi thờ Táo Quân.
Trường hợp phải mượn tuổi làm nhà:
Cũng cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật và làm các bước như mô tả ở trên. Nhưng trước đó, bạn cần làm tờ giấy bán đất tượng trưng cho người mượn tuổi để lấy 100.000 đồng có làm giấy tờ (chủ nhà sẽ giữ).
Lưu ý: Chủ đất phải lánh xa khu đất ít nhất 50 m trong thời gian làm lễ cúng động thổ và sẽ về sau lễ động thổ. Nếu xây nhà cao tầng, thì khi đổ tầng mới vẫn mượn người đó đến dâng hương, khấn vái, gia chủ vẫn phải tạm thời tránh trong thời gian làm lễ.
Sau khi hoàn công nhập trạch, người được mượn tuổi làm mọi thủ tục dâng hương, khấn vái và giao lại nhà cho gia chủ. Khi đó, gia chủ làm giấy mua bán với giá 100.000 đồng và làm lễ khấn theo lễ nhập trạch.
Đối với đơn vị thi công:
Sau khi gia chủ tiến hành làm lễ cúng động thổ xong thì nhanh chóng đốt nhang thờ cúng và khấn như trên. Lưu ý: Ngoài việc khấn vái thổ thần, còn cần xin việc thi công để mọi việc được suôn sẻ.
Bài văn khấn lễ động thổ
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Quan Đương niên.
Con kính lạy các Tôn thần bản xứ.
Tín chủ (chúng) con là:………
Ngụ tại:……..
Hôm nay là ngày. tháng..năm… tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Hôm nay tín chủ con khởi tạo… (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thì đọc là chuyển nhà) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu.
Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc).
Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: ngài Kim Niên Đường Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, Chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì!
Nam mô a di Đà Phật! .
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!